Het actieplan Duurzaamheid is vastgesteld. Dit geeft de benodigde houvast om gestructureerd aan duurzaamheid te kunnen werken. Om het capaciteitsgebrek ook op te lossen heeft de Raad structurele uitbreiding op gebied van duurzaamheid mogelijk gemaakt.

De ontwikkeling van de ruimtelijke visie duurzame energie (kansenkaart) zit in de eindfase. Vooruitlopend op de vaststelling, zijn er diverse initiatieven van grondeigenaren en projectontwikkelaars die onze aandacht vragen. Hier gaan we mee aan de slag.

In opdracht van het Rijk wordt er gewerkt aan een Regionale Energie Strategie (RES). Hierin moeten wij als regio tot een akkoord komen over de ruimtelijke inpassingen voor de opwekking van duurzame elektriciteit, de warmtetransitie in de gebouwde omgeving en de daarvoor benodigde opslag en energie-infrastructuur.

Voor nieuwbouw is gasloos bouwen verplicht vanaf 1 juli 2018. In onze gemeente zijn ook al verschillende initiatieven van burgers, woningcorporaties en/of VVE’s om bestaande woningen van het aardgas af te krijgen. Wij ondersteunen deze initiatieven. Ook zijn we begonnen met het opstellen van de verplichte Warmtevisie. Hierin brengen we de uitgangssituatie voor Berg en Dal in beeld en laten we zien hoe woningeigenaren zich zo goed mogelijk kunnen voorbereiden op een CO2-neutrale toekomst.

Vorig jaar zijn we begonnen met het Green Destinations Program. Momenteel kijken we hoe we hier een goed vervolg aan kunnen geven.

Hoewel er regelmatig gecommuniceerd werd over duurzaamheid, zat er geen gestructureerde communicatiestrategie achter. Dit blijkt door de Regionale Energie Strategie, het aardgasvrij maken van bestaande woningen en de warmtevisie steeds noodzakelijker. Samen met de afdeling communicatie werken we hieraan.

Uiteraard gaan we ook door met successen zoals het Loket Duurzaam Wonen Plus, de stimuleringsregelingen, het uitrollen van een netwerk van laadpalen voor elektrische auto’s. Daarnaast vervangen we de huidige straatverlichting door LED-verlichting.

Voor Beek zijn we bezig met een studie waarin we maatregelen zoeken tegen wateroverlast. Het rioleringsstelsel en de ‘water werkt’ gootjes en beken zijn hierin meegenomen. Ook hebben we contacten met Staatsbosbeheer en ‘t Geldersch Landschap over de afspoeling vanaf de stuwwal.

In Breedeweg zijn we in gesprek met de landeigenaren op de helling en inwoners in de stedelijke kern. Verschillende alternatieven voor een waterberging ten westen van de kern zijn samen met het waterschap in beeld gebracht.

Het is inmiddels duidelijk dat er vele werkvelden zijn, vele stakeholders en dat een enkelvoudige oplossing niet voorhanden is. Wij schrijven hiervoor een procesplan waarin we de rollen van het waterschap, de provincie en gemeente omschrijven. Ook onze inwoners, inclusief landeigenaren, spelen een belangrijke rol. Op 27 mei is er een bewonersavond gehouden. Op 12 juni is de Deltacommissaris op bezoek geweest. Wij hebben geprobeerd om Breedeweg (en ook Beek) onder de aandacht te krijgen,  zodat we bij een volgende Rijkstranche 'wateroverlast' ook financiële middelen toegewezen krijgen.

De proef met Groesbeek Noord is nog niet helemaal afgerond. De ontwikkeling van de benodigde software nam meer tijd in beslag. We hebben nu wel de huidige situatie in beeld en weten welke kwetsbare locaties we nog hebben als het gaat om wateroverlast.

De Regionale Adaptatie Strategie (RAS) is ondertekend in april. De RAS wordt dit najaar uitgewerkt in een uitvoerings- en investeringsprogramma.

Er komt een voorstel aan de raad voor optimalisaties in het afvalbeleid. Daarin stellen we voor de service op restafval te verlagen door minder vaak (vier-wekelijks) te gaan inzamelen, mits de luierinzameling geregeld is. Hiermee stimuleren we verdergaande afvalscheiding. Ook stellen we voor de milieustraatservice in stand te laten ondanks hogere kosten. We bezien de papierinzameling en de rol die sportverenigingen hierin spelen.

Zodra de ARN in staat is om luiers en incontinentiemateriaal gescheiden in te zamelen en te verwerken volgt een voorstel ter besluitvorming.

Op het gebied van zwerfafval zoeken we samenwerking met de provincie voor de bermen langs provinciale wegen, en met Rijkswaterstaat voor de oevergebieden. En natuurlijk blijven we 'Wijkhelden' promoten.

We gaan verder met het verduurzamen van ons eigen vastgoed en ons wagenpark. Zo komen er dit jaar nog zonnepanelen op sporthal de Duffelt. Het gemeentehuis, sporthal Heuvelland en zwembad De Lubert zijn al voorzien van zonnepanelen. Ook gaan we Den Ienloop in Millingen aan de Rijn verduurzamen. Verder schakelen we zoveel mogelijk over op elektrische auto’s.

We kopen alleen nog maar Nederlandse groen stroom in. Om een beter inzicht te krijgen in ons gebruik maken we meer werk van de Milieubarometer. Die kunnen we prima gebruiken als input voor de CO2-prestatieladder (een CO2-managementsysteem). Daar gaan we dit jaar ook mee starten.

Breedeweg

• De omvang van de maatregel voor de parkeerplaats Wilgstraat-Kruksebaan hangt af van de hoeveelheid water die we aan de westzijde van Breedeweg kunnen opvangen. Daarnaast dragen de aangesloten verhardingen en schuren mogelijk direct bij aan de overlast. Er is eerst ingezet op het in beeld brengen van alternatieve bergingslocaties en de eventuele grondaankoop voor de realisatie ervan. De maatregel is daarom nog niet uitgevoerd. Naar verwachting hebben we in het najaar van 2019 een totaalpakket aan maatregelen, voor de hele kern Breedeweg.
• Samen met Waterschap Rivierenland is gekeken naar verschillende bergingslocaties. Op dit moment voeren we gesprekken met de grondeigenaren. Er is nog geen definitieve locatie gevonden voor uitbreiding van de retentie. De huidige retentie van het waterschap is inmiddels wel vergroot.
• Vergroting van het transportriool is nog niet in voorbereiding. Samen met het waterschap is besloten om eerst het geheel van de aanvoer naar de zuivering in Breedeweg te beschouwen en een periode de aanvoer te meten in het transportriool. Op basis daarvan bekijken we welke maatregelen noodzakelijk zijn.

Beek

• Zowel de boven- als ondergrond (rioleringsstelsel) bekijken we op dit moment in samenhang. Dit doen we in een modelstudie waarbij verschillende neerslaggebeurtenissen op het systeem losgelaten worden. Daarnaast is de praktische uitvoerbaarheid van maatregelen aan wegen en verhardingen voor de ‘watersnelwegen’ onderzocht. Dit samen geeft een beeld van de opgave die er ligt in Beek en Ubbergen. Het idee is om dit samen met de inwoners in maatregelen te vertalen.
• We gaan in gesprek met grondeigenaren in het Keteldal.
• We zijn nog niet begonnen met de uitvoering van de renovatie van ‘water werkt’. Op dit moment zijn we nog bezig met de materiaalkeuze voor de renovatie van de gootjes. De nieuwe modelberekening voor de kernen Beek en Ubbergen kan ook nog invloed kunnen hebben op de capaciteit van de gootjes (indien nodig vergroten). Zo gauw we meer weten hierover komen we met een voorstel.

Centrum Groesbeek

• De riolering in de Dries en Stekkenberg is vervangen. De wegen zijn hierbij afgekoppeld; het hemelwater infiltreert nu in de bodem. De voorbereiding van de vervanging van het riool in de burgemeester Ottenhofstraat staat gepland voor 2021.

Heilig Landstichting

• Naar verwachting komt Heilig Landstichting voor een groot gedeelte in een grondwaterbeschermingsgebied te liggen. Door aangescherpte provinciale regelgeving voor infiltratie in grondwaterbeschermingsgebieden, is het op dit moment onzeker of hemelwater van woningen direct geloosd mag worden in de bodem. Komende jaren zoeken we daarom naar de best passende alternatieve maatregel om Heilig Landstichting beter te beschermen tegen wateroverlast.

In maart is, als pilot, een lessenreeks voor uitkeringsgerechtigden gestart. Daarbij sporten deelnemers 2 keer in de week. Na het sporten eten de deelnemers gezamenlijk en wordt een thema besproken. Het verbeteren van de leefstijl (met name gezonde voeding en voldoende bewegen) en competenties voor (vrijwilligers)werk vergroot de re-integratiekansen van deze deelnemers.

In Leuth is weer een nieuwe cursus koken voor mannen 60+ gestart.

Eind maart is de cursus Mental Health First Aid (MHFA) gestart. Zowel inwoners als professionals, die te maken hebben met mensen met psychische problemen, nemen deel. De cursus is gericht op destigmatisering, normaliseren en het vergroten van de handelingsbekwaamheid in de omgang met mensen met psychische klachten.

Vernieuwing van de speelplekken aan de Kievitstraat in Beek en Hengemunde in Leuth zijn in voorbereiding. Het is de bedoeling om in samenspraak met de kinderen voor deze plekken nieuwe inrichtingsplannen te maken en ze rookvrij te maken. De directe omgeving informeren wij over de plannen. De planning is dat de nieuwe speeltoestellen er voor de zomervakantie staan.

De speelplek aan de Van Arkelstraat in Millingen aan de Rijn is vrij klein. Speelplekken van dergelijke omvang zijn uniek in onze gemeente. Daarnaast is vrij dicht bij deze locatie een zeer grote speelplek (Steense gemeente). Via een oproep onderzoeken wij of de speelplek nog wel gebruikt wordt, voordat we eventuele plannen maken voor vernieuwing.

Het onderdeel spelen van het inwonersinitiatief in Buurtpark d’n Drul is afgerond. Voor de inrichting van de speelplek aan de Kerkstraat is in samenspraak met de initiatiefnemers en bezwaarmakers een nieuw plan gemaakt dat meer draagvlak heeft.

In bestuurlijk overleg met Staatsbosbeheer is de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een goede verkeer- en parkeersituatie gedeeld. We voeren doorlopend gesprekken over de verkeerskundige ontsluiting van de natuurgebieden met de experts van Staatsbosbeheer op het gebied van verkeer en parkeren. Staatsbosbeheer heeft nog geen oplossing aangedragen voor het parkeren door de bezoekers van hun natuurgebieden met name in Kekerdom en de Bisonbaai.

Dit voorjaar stellen we samen met de raad de onderzoeksvragen op voor het mobiliteitsonderzoek. De uitvoering voorzien we in de tweede helft van 2019.

Het conceptontwerp voor de Kerkstraat is bijna gereed. De belangrijkste ontwerp-uitganspunten zijn een verhoogd troittoir aan de zijde van de woningen, fietsstroken zoals op de Houtlaan en een omleidingsroute voor de bus bij evenementen in het centrum. Het moment van uitvoering moeten we nog bepalen. We houden rekening met de diverse evenementen in het dorp en het aanstaande groot onderhoud aan de Herwendaalseweg. Laastgenoemd project heeft prioriteit.

In overleg met directie, betrokken ouders en schoolkinderen monitoren we de verkeerssituatie van, naar en rondom Basisschool De Biezenkamp in Beek. Samen maken we een plan voor veiligere routes voor de kinderen die te voet of per fiets van en naar school gaan.

We contracteren ook een adviesbureau die voor ons school-thuisroute projecten zal gaan uitvoeren bij een aantal andere basisscholen in de gemeente.

• Momenteel stelt een ruimtelijk adviesbureau de bestemmingsplannen en bijbehorende onderbouwingen op voor het vrijliggende fietspad langs de Heumensebaan-Rijlaan en de daaraan verbonden natuurcompensatie op het perceel ten noorden van De Zeelt in de polder. In 2019 leggen we het bestemmingsplan ter instemming voor aan de gemeenteraad en Provincie Gelderland. Wij verwachten niet dat het bestemmingsplan onherroepelijk zal zijn voor 2020. De aanleg van het vrijliggende fietspad schuift daarom door naar 2020. De Provincie Gelderland heeft recent ingestemd met het verlengen van de verleende subsidie.
• Het project Herwendaalseweg zit in de aanbestedingsfase. De uitvoering start na de Vierdaagse.
• De haalbaarheidsstudie naar een fietsrondweg in Leuth is eind mei in concept gereed. Dit loopt parallel met de verkenningen die de Provincie Gelderland samen met ons uitvoert naar (fiets)verbeteringen aan haar N840. Het doel is om na de zomer een gezamenlijke visie uit te spreken over hoe we de hoofdfietsroute Beek – Millingen aan de Rijn willen verbeteren. De uitvoering van dit plan vindt tegelijk plaats met het onderhoud aan de N840 in 2021.
• Samen met de gemeente Nijmegen is deze winter een ontwerp opgesteld voor meer fietscomfort (ruimte en veiligheid) op de hoofdfietsroute Nijmegen - Beek over de Ubbergseweg. We werken eenzelfde ontwerp uit voor het deel van de route over de Parallelweg tussen Ubbergseweg en Havo Notre Dame. Op basis van beide ontwerpen willen we voor de zomer gezamenlijk een subsidie-aanvraag doen bij de Provincie Gelderland.
• In maart is gestart met een tracé studie naar een vrijliggende fietsverbinding tussen Ooij en Erlecom.

We betrekken deze vraag bij het project "Zorgeloos op vakantie". We lopen een rondje met de indieners van de motie (1, bij begroting 2019) om een idee te krijgen van de omvang.

• Namens de gemeenten in onze regio is een brief verzonden aan de mogelijk toekomstige statenleden met het verzoek om de vaste bijdrage aan het OV los te laten. Een hoger budget is wenselijk om juist het OV te kunnen uitbreiden en te kunnen verbeteren om zo het hoofd te bieden aan de vraag naar meer duurzame verplaatsingen.
• Deze winter zijn gesprekken gestart met de Buurtbusvereniging over mogelijke uitbreidingen. De buurtbusvereniging onderzoekt de bereidheid van de vrijwillige chauffeurs voor avond- en weekenddiensten. We hebben ook gesproken met de Provincie Gelderland als de opdrachtgever van het openbaar vervoer. De Provincie verzoekt Breng (de vervoerder) om de uitbreidingsmogelijkheden te onderzoeken en te kijken wat de kosten hiervan zijn.
• In het kader van het provinciaal Actieplan Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) willen we in 2019 gezamenlijk met de Provincie en omliggende gemeenten de mogelijkheden, effecten en consequenties onderzoeken van de uitbouw van de lijnen 5 Beuningen – Nijmegen – Groesbeek en 58 Nijmegen Heijendaal – Beek – Kleve tot HOV. Wat dit voor onze gemeente betekent is nog niet bekend.

Landelijk staan we bij www.wabp.nl (website over de WhatsApp Buurt Preventie) inmiddels op de 10e plaats op de ranglijst van gemeenten met verhoudingsgewijs de meeste buurtpreventiegroepen.

Het integraal veiligheidsplan is door de gezagsdriehoek vastgesteld (6 gemeenten). Dit plan leggen we nu samen met veiligheidsstrategie Oost-NL en politiebeleidsplannen aan de raad voor. Om de aanpak van ondermijning te realiseren is er in Berg en Dal vanaf september 2018 maandelijks een IGP overleg (Integraal gemeentelijk overleg). De werking daarvan evalueren we dit jaar. Daarnaast is er in samenwerking met het RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum) een bijeenkomst georganiseerd voor de hele gemeentelijke organisatie om iedereen bewust te maken van de risico’s van ondermijning. Ook de samenwerking zorg-veiligheid bij aanpak van kwetsbare personen is een belangrijk onderdeel van het veiligheidsplan.

In het vastgestelde brandweerzorgplan bleek dat de landelijke vastgestelde norm tijd

bij een woningbrand in onze gemeente niet altijd haalbaar is. Dit betekent concreet dat de brandweer vanaf de 112-melding van de burger tot en met het ter plaatse komen bij de woningbrand acht minuten de tijd heeft. In een aantal kernen in Gelderland-Zuid, wordt deze normtijd niet gehaald. Dit wijkt overigens niet af van het landelijke beeld. In onze gemeente zijn dat Ooij, Berg en Dal, Leuth, Kekerdom, Ubbergen en Beek. In deze kernen zijn brieven verspreid en inloopavonden georganiseerd. We wijzen inwoners er op dat het belangrijk is dat zij zelf ook veiligheidsmaatregelen treffen en welke maatregelen dit dan kunnen zijn.

De BOA capaciteit is in februari 2019 uitgebreid naar 3 FTE. Inzet vindt niet alleen plaats tijdens kantooruren maar ook daarbuiten. We zetten de BOA's ook in ter bestrijding van jeugdoverlast.

Tijdens de carnavalsoptochten begin 2019 in de kernen van Berg en Dal waren de Boa’s zichtbaar en aanspreekbaar aanwezig. Zij hebben corrigerend opgetreden in samenwerking met de politie. Daarnaast hebben ze op de naleving van de gemeentelijke vergunningen gecontroleerd.  

Met de komst van de coördinator wijkagenten bij de wijkpolitie is een doorstart gemaakt om de samenwerking en afstemming tussen BOA en politie verder te versterken.

Er zijn werkafspraken gemaakt met de Sociale Teams over de aanpak en samenwerking over de leefbaarheid in de wijken. Met externe partijen wordt het contact aangehaald om onder andere zwerfafval zoveel mogelijk tegen te gaan en zaken gezamenlijk aan te pakken.

We zijn nog niet toegekomen aan de verdere aanwijzing van gemeentelijke monumenten in Millingen aan de Rijn.  Dit komt doordat er achterstanden zijn ontstaan door personele wijzigingen.  Deze achterstanden zijn nu weer ingelopen. We gaan het aanwijzen van monumenten in Millingen aan de Rijn weer oppakken in de tweede helft van dit jaar.

Het religieus erfgoed staat onder druk. Kerken komen ook in onze gemeente leeg te staan. Hoe gaan we hiermee om en hoe kunnen we deze gebouwen in de toekomst beschermen? Wij nemen deel aan het landelijk project voor het ontwikkelen van een kerkenvisie. Voor dit project van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed otnvangen wij € 25.000 uit de decentralisatie-uitkering. Berg en Dal is ingedeeld in de tweede ronde die in september start. Gezien de actuele verkoop van een aantal kerken in onze gemeente gaan we hier voortvarend mee aan de slag.

We gaan onderzoeken of we uitvoering kunnen gevens aan de motie om de landingsplaatsen uit WOII te beschermen. Wij sluiten hierbij aan bij het landelijke project van de Rijlsdienst voor Cultureel Erfgoed Bescherming dropzones WOII.

De Romeinse Limes is genomineerd als Unesco Werelderfgoed. Dit jaar wordt duidelijk of de aanwijzing ook daadwerkelijk plaatsvindt. We onderzoeken wat dit betekent voor het Romeins erfgoed in onze gemeente, zoals bijvoorbeeld het aquaduct.

• Project ‘Afronding centrum Groesbeek’: door het college is een projectopdracht vastgesteld voor de integrale afronding van het centrum van Groesbeek. Nieuw onderdeel hierbij is het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek naar de verplaatsing van de Mallemolen naar de plek waar fase 2 van het plan Spoorlaan was geprojecteerd. Hiermee dienen we in hoofdzaak twee doelen: het completer maken van het voorzieningenaanbod in het centrum en het verminderen van de oppervlakte aan winkelruimte.
• De herinrichting van het marktplein in het centrum van Groesbeek ligt momenteel stil in afwachting van het onderzoek naar de eventuele verplaatsing van cultureel centrum De Mallemolen naar het marktplein en het mobiliteitsonderzoek in het centrum. We kijken wel naar de mogelijkheid om de aantrekkelijkheid van het plein op korte termijn met een aantal niet al teveel kostende maatregelen te verbeteren. Hierover is ook overleg met betrokken ondernemers.
• De evaluatie van de proef met de verkeerslichten betrekken we dit voorjaar bij het gesprek met de raad over de formulering van de onderzoeksvragen over het nadere onderzoek naar mobiliteit.
• De herinrichting van de Waterstraat in het centrum van Beek ligt momenteel stil in afwachting van de onderzoeken naar een betere waterhuishouding door de kern van Beek.

De start van de tweede fase van het accommodatiebeleid heeft vertraging opgelopen door onderbezetting/ziekte. We werken nu aan een projectplan om binnenkort te kunnen starten.

We hebben een gebruiksovereenkomst gesloten met het waterschap waardoor wandelaars over de schouwpaden langs A-watergangen mogen wandelen. We gaan nog bordjes met regels (bijvoorbeeld honden aan de lijn) plaatsen en enkele loopplanken.

We hebben een inventarisatie gehouden van alle bankjes in het buitengebied en gekeken waar er nog bankjes voor wandelaars ontbreken. Die zullen we dit jaar plaatsen.

Er zijn weer 2 nieuwe dorpsommetjes af, deze keer in de kern Berg en Dal.

Het groenonderhoud verloopt volgens contract. De aannemer (DAR) onderhoudt het openbaar groen op A-kwaliteit. In combinatie met regelmatig vegen en onkruidbeheer op verharding levert dit een verzorgd straatbeeld op.

In 2018 heeft de eerste grootschalige verjonging van een laanstructuur plaatsgevonden. Aan de Cranenburgsestraat en Molenweg in Groesbeek zijn 60 oude bomen door jonge bomen vervangen. Daarmee is ingezet op behoud van deze laanstructuur.

Het project voor het vergroenen van Leuth pakken wij gezamenlijk op met een werkgroep vanuit de dorpsagenda. De werkgroep heeft ook geconstateerd dat hun dorp vrij stenig is en dat er voldoende kansen zijn om hun dorp groener in te richten. In 2019 maken wij met de werkgroep plannen. In 2020 willen wij de plannen realiseren.

De gemeenteraad heeft op 13 december 2018 besloten de lokale omroep voor een periode van 5 jaar extra te subsidiëren voor een totaalbedrag van € 42.500,- per jaar. Voorwaarde daarbij is dat de lokale omroep haar inkomsten weet te verhogen tot de helft van de totale uitgaven.

Op dit moment is al meer dan de helft van het nieuwe glasvezelnetwerk aangelegd. Voor één POPstation (totaal 3 stuks) moet de aannemer nog overeenstemming bereiken met de grondeigenaar. Ondertussen worden de huisaansluitingen gemaakt. Binnenkort starten we ook met de oplevering van de sleuven in de bermen en het straatwerk.

De verwachting is dat alle werkzaamheden medio mei zijn afgerond, zodat er nog voor de zomervakantie signaal op de kabel staat.

De landschappelijke inpassing van de POPstations volgt in het najaar.

De raad heeft in april de subsidieverordening voor glasvezel in het buitengebied vastgesteld. Daarna kunnen de deelnemers subsidie aanvragen. We verwachten dat ongeveer 50% zal aansluiten.