Het is nu te vroeg in het jaar om iets te kunnen zeggen over toename van het gebruik van gemeentelijke regelingen voor inwoners met een laag inkomen in 2019. In de najaarsnota volgt een eerste indicatie hiervoor.

We willen bereiken dat meer inwoners met een laag inkomen gebruik maken van het ondersteuningsaanbod dan in 2018. Daarom ondersteunen we deze initiatieven. Bijvoorbeeld door via communicatie hun bekendheid te vergroten of door een financiële bijdrage.

In de najaarsnota volgt een eerste indicatie over toename van het gebruik.

Er is een ambtelijke werkgroep gestart die werkt aan het verbeteren en digitaliseren van aanvraagprocessen. In het najaar rapporteren we over het effect hiervan op het terugdringen van administratieve rompslomp voor onze inwoners. We houden aandacht voor mensen die niet digitaal vaardig zijn.

Op 25 april 2019 heeft de gemeenteraad om regionaal te blijven samenwerken via de bedrijfvoeringsorganisatie voor het doelgroepenvervoer in de regio Arnhem-Nijmegen (BVO DRAN). Er is ook besloten dat het Wmo-vervoer en het leerlingenvervoer bij de BVO DRAN blijft.

We hebben nu 11 locaties met een groeiend aantal bezoekers. Bijvoorbeeld in Leuth en Millingen gemiddeld 12 bezoekers per dag, in Ooij 30 en in Groesbeek 25 à 30 bij ‘t Groeske.

Met de aanbieders van Inloop en Ontmoeting en andere relevante partners is een gezamenlijk toekomstbeeld gemaakt. Per half jaar maken we afspraken over de te behalen resultaten die bijdragen aan dat toekomstbeeld. Deze verschillen per kern.

De contouren van de dorpsagenda’s Ooij, de Horst en Leuth worden zichtbaar. Inwoners werken de dorpsagenda’s verder uit. Dit jaar overhandigen ze deze agenda’s aan de gemeente.

In Heilig Landstichting is door de dorpsvereniging onder alle leden (nagenoeg alle inwoners) een onderzoek uitgevoerd. Op basis van deze resultaten wordt een dorpsagenda opgesteld. Deze wordt dan (in concept) aan de inwoners van het dorp gepresenteerd.

Het afgelopen kwartaal zijn op verzoek van actieve vrijwillige inwoners oriënterende gesprekken gevoerd in Beek, Berg en Dal en Millingen aan de Rijn over het opstellen van een dorpsagenda. Waar dit toe leidt is nog niet bekend.

Ons WerkBedrijf begeleidt statushouders zoveel mogelijk naar werk, opleiding of biedt begeleidingstrajecten aan. Voor Berg en Dal zijn in het 1e kwartaal 2019 4 statushouders naar betaald werk begeleid.

Onze casusregisseur overlegt met het WerkBedrijf over verbetering van de inzet van taalstages. Beheersing van de Nederlandse taal is een voorwaarde voor het vinden van werk.

De Wet inburgering verandert vanaf 2021. Dan komen alle taken rondom inburgering weer naar de gemeente. Dit biedt ons met de regiogemeenten de kans om het inburgeringsproces nog beter te organiseren. We starten dit jaar al. Daarmee lopen we vooruit op de wetswijziging. Concreet betekent dit dat wij doorgaan met het doorvoeren van procesverbeteringen en ook de regie nemen bij het leren van de Nederlandse taal. Dit is nu nog een taak van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). We verwachten dat met deze acties de uitstroom naar werk of onderwijs verbetert.

Forte Welzijn zet op dit moment met andere partijen (onder andere Pluryn en bewonersvereniging Heilig Landstichting) en vrijwilligers een campagne op om meer vrijwilligers/maatjes te werven.

In het eerste kwartaal is de burgemeester in het kader van Bijzonder Berg en Dal op bezoek geweest bij een taalmaatje in Leuth. Hier is met een filmpje en krantenartikel over gecommuniceerd.

Naast de peutercafé’s in Groesbeek en Leuth starten we samen met Forte Welzijn en de GGD een peutercafé in Millingen aan de Rijn.

Forte Thuis biedt hulp aan ouders bij de opvoeding. Dit loopt goed. Zij begeleiden nu 6 gezinnen. Het blijkt moeilijk om voldoende geschikte vrijwilligers te vinden en te houden. Forte Welzijn gaat hier de komende tijd extra in investeren.

In 2016 hebben we met de regiogemeenten en scholen afgesproken er naar te streven om in 2020 20% minder voortijdig schoolverlaters te hebben. In het schooljaar 2015/2016  telden we voor Berg en Dal 45 nieuwe voortijdig schoolverlaters. In 2016/2017 had onze gemeente 31 nieuwe voortijdig schoolverlaters. We voldoen dus aan de verwachtingen en hiermee doen we het even goed als andere kleinere gemeenten in onze regio. Cijfers van de resultaten van het schooljaar 2017/2018 komen eind mei 2019 beschikbaar.

Het Rijk heeft de gemeenten met ingang van het schooljaar 2018/2019 een extra taak gegeven. Er zijn schoolverlaters zonder diploma die even betaald werk hebben gehad, maar daarna weer langere tijd zonder werk en opleiding thuis zitten. We moeten deze jongeren ook weer terug naar school helpen. Een diploma blijft de beste garantie voor betaald werk voor langere tijd. We zetten een trajectbegeleider in om deze jongeren te helpen. De eerste ervaringen zijn positief: jongeren willen weer naar school, in combinatie met werk (werkleertrajecten).

Bij de begrotingsbehandeling voor 2019 is een motie aangenomen over jongerenparticipatie/ jongerenraad. Er is een raadswerkgroep gevormd om dit verder uit te werken. Een eerste gesprek is gevoerd samen met de jongerenwerkers en de ambtenaar jeugdwerk. Twee sporen gaan we nu verder uitwerken:

• met basisscholen een project draaien over de gemeente en participatie.
• aan jongeren de vraag stellen ‘wat is voor jullie een belangrijk thema’, om vervolgens rond dit thema het gesprek aan te gaan.

Samen met inwoners en bijvoorbeeld de GGD kijken we hoe we gezond(er) leven kunnen stimuleren. Een eerste stap is dat Berg en Dal aansluit bij de landelijke alliantie 'Nederland rookvrij'. In de eerste maanden van dit jaar is een plan opgesteld waarbij we streven naar een rookvrije generatie. Om alcohol te ontmoedigen wordt in de maanden maart en april actief door onze gemeente deel genomen aan IkPas. De wethouder heeft hier in de media aandacht voor gevraagd. Bij IkPas drink je 40 dagen (de vastenperiode tussen carnaval en Pasen) geen alcohol om te kijken wat het met je doet.

Begin 2019 heeft Veilig Thuis werkconferenties georganiseerd om de verschillende beroepsgroepen in de regio te informeren over de veranderingen in de meldcode kindermishandeling. Stichting Primair Onderwijs Condor neemt deel aan digitale scholing voor medewerkers om kindermishandeling sneller te signaleren en aan te pakken. Om inwoners beter wegwijs te maken in het hulpaanbod voor (complexe- en vecht-) scheidingen, is er sinds kort de website: www.hulpbijscheidengelderland.nl.

Het gezamenlijk plan met lokale aanbieders om te komen tot goede betaalbare zorgverlening volgt naar verwachting in het najaar 2019. Dit plan stemmen we af met de keuzes die gemaakt worden bij het regionale inkooptraject dat is gestart voor de zorginkoop vanaf 2021. We willen geen zaken dubbel doen of aanbieders onnodig extra belasten.

Samen met de verwijzers willen we de landelijke transformatie in de jeugdhulp vormgeven. De landelijke transformatie is in Berg en Dal vertaald in de beleidsstukken ‘Beleidskader Sociaal Domein’ en ‘Grip op Kosten’. Het inzichtelijk maken van de gemeentelijke doelstellingen bij de verwijzers vergroot het bewustzijn over de kosten van de doorverwijzingen. Er zijn regelmatig contactmomenten met huisartsen (bijvoorbeeld over de inzet van een jeugdspecialist) en gezinsvoogden. Deze momenten benutten we om met de verwijzers hierover te praten, zodat zij beter weten wat de consequenties zijn van de doorverwijzingen. In 2019 willen we alle verwijzers hierover gesproken hebben.

Per 1 januari 2019 is de afdeling Sociaal Team intern verzelfstandigd. Het nieuwe werkproces is klaar en geïmplementeerd. Het ingevoerde computersysteem draait per 1 februari 2019. De formatie is op de nieuwe structuur en werkwijze afgestemd.

Het jaar 2019 beschouwen we als een proefjaar waarin we de werkwijze toetsen en zonodig bijstellen. In de eerste helft 2019 volgt een rapportage over de veranderingen met daarin ook de financiële uitkomst van de reorganisatie. Eind 2019 hebben we een duidelijke herijkte opdracht voor de sociale teams.

In juli ronden we het project 'De School als Vindplaats' af. Hierbij biedt een jeugdspecialist op twee basisscholen specialistische hulp direct op school. Vanaf de start van het nieuwe schooljaar krijgt dit een vervolg met de inzet van een jeugdconsulent op alle basisscholen.

We hebben met de huisartsen gesproken over de inzet van een praktijkondersteuner jeugd. Zij willen graag de verbinding met het Sociaal Team, maar willen dit liever in een andere vorm. Die zijn we nu aan het opzetten.

Om de samenwerking in de zorg rondom mensen met GGZ-problematiek te verbeteren, zijn er afspraken gemaakt tussen partijen die hen ondersteunen. Deze afspraken zijn tijdens de pilot Wijkgerichte GGZ in de kern Groesbeek in de praktijk gebracht. Iriszorg (verslavingzorg) biedt nu consultatie en verslavingsbehandeling in de kern Groesbeek. Ook de afspraken tussen organisaties uit de behandelsector, de huisartsen en sociale teams zijn in de kern Groesbeek geïmplementeerd. In 2019 monitoren we of de samenwerking goed blijft lopen.

Om te zorgen dat professionals elkaar kunnen leren kennen, worden er periodiek netwerklunches georganiseerd (drie à vier keer per jaar). De eerste netwerklunches zijn begin maart geweest.

De nieuwe nota Mantelzorg is 14 maart door de raad vastgesteld.

Als start van een brede campagne zijn tijdens deze raadsvergadering campagnefilmpjes over jonge mantelzorgers te zien geweest. Deze filmpjes worden breed verspreid.

Samen met de vrijwilligers van Mantelzorg Berg en Dal werken we twee andere pijlers voor de komende jaren (de werkende mantelzorger en respijtzorg) op dit moment verder uit. Voor respijtzorg is het doel in 2019 de mogelijkheden uit te breiden.

Door een externe organisatie is een Zorgkrant uitgebracht. Deze is in nauwe samenwerking met de afdeling Sociaal Team tot stand gekomen. De Zorgkrant is onder alle huishoudens in de gemeente verspreid. Er is ook een vervoersoverzicht gemaakt. Deze is in het Gemeentenieuws gepubliceerd.

Regionaal is er een contract afgesloten met een externe partij voor een digitale sociale kaart. De eerste helft van 2019 wordt de digitale kaart gevuld met informatie over de regionaal ingekochte zorg en lokale partijen en partners. In de tweede helft van 2019 is de kaart klaar voor gebruik door onze inwoners.

Ons onderzoek naar cliëntondersteuning starten we in de 2e helft van 2019. Er loopt een landelijk onderzoek naar het aanbod van cliëntondersteuning in opdracht van het ministerie van VWS. We hebben meegewerkt aan de enquête die hiervoor is verstuurd aan gemeenten.

We willen bereiken dat onze inwoners meer inzicht krijgen in ziektebeelden of problemen waar je mee te maken kunt krijgen. Het kan jezelf overkomen of iemand in je naaste omgeving. Zodat er begrip is voor elkaar en het beter mogelijk wordt jezelf of een ander te helpen.

We hebben met onze partners afspraken gemaakt over het organiseren van het preventieve aanbod. Dit aanbod is voor een deel vast en wordt verspreid over 2019 regionaal aangeboden. Het gaat bijvoorbeeld om de cursussen ‘Vrijwilligers en Dementie’, ‘Nabestaanden na zelfdoding’, groepen voor Kinderen van ouders met Psychische Problematiek (KOPP-groepen). Daarnaast wordt een deel lokaal ingevuld in overleg met de sociale teams. Aanvullend wordt twee keer de training Mental Health First Aid (MHFA) ingezet. Dit is een gecertificeerde training van meerdere dagdelen. De eerste training van 2019 is eind maart gestart. Er kunnen 15 mensen deelnemen. De groep is al vol. Eind 2019 of begin 2020 zal een tweede training gegeven worden. Een ‘light-versie’ van de training MHFA is nu in ontwikkeling. Hiermee willen we de inhoud van de training toegankelijker maken voor een bredere groep.

Er zijn wettelijke kwaliteitseisen waar de zorg aan moet voldoen. Ook in onze lokale verordening en contracten zijn kwaliteitseisen opgenomen. Helaas wijst de praktijk uit dat de zorg hier niet altijd aan voldoet.  We screenen zorgaanbieders op kwaliteit, voordat zij een contract krijgen en ook PGB-aanbieders worden sinds 2018 op kwaliteit getoetst. Dit geeft echter geen garantie naar de toekomst dat de kwaliteit op orde blijft. Het is daarom nodig dat we een goed systeem inrichten waarin aanbieders genoodzaakt worden om de kwaliteit op peil te houden. En waarbij we afscheid nemen van aanbieders (ook Pgb-aanbieders) die het niet lukt om aan de kwaliteitseisen te blijven voldoen. Uiteraard met de nodige zorgvuldigheid.

Concreet werken we in 2019 aan:

• Een goed functionerend regionaal meldpunt voor signalen over kwaliteit en fraude.
• Lokale en regionale afgestemde werkwijze voor kwaliteitsbeheer en handhaving. Heldere afspraken over taakafbakening in het kader van kwaliteitsbewaking. Wie doet wat?
• Beschikbare middelen en ambities zijn in balans.